Insulinooporność

Insulinooporność jest zaburzeniem polegającym na zmniejszeniu wrażliwości tkanek na insulinę, pomimo jej prawidłowego lub podwyższonego stężenia w surowicy krwi. O rozwoju insulinooporności decyduje szereg czynników genetycznych i środowiskowych. Najważniejszą jej przyczyną jest otyłość trzewna, w której tkanka tłuszczowa znajduje się głównie w okolicy talii, wewnątrz jamy otrzewnej. Badania wskazują, że im większa masa komórek tłuszczowych oraz ich wielkość, tym większa insulinooporność. Na rozwój insulinooporności oprócz otyłości trzewnej ma bardzo duży wpływ środowisko zewnętrzne a przede wszystkim dieta bogata w tłuszcze zwierzęce i łatwo przyswajalne węglowodany, mała aktywność fizyczna, stres, starzenie się, stosowanie niektórych leków, nadmierne spożycie alkoholu, palenie tytoniu, ciąże a także nieregularne spożywanie posiłków.
Narastająca przez wiele lat insulinooporność powoduje kompensacyjny wzrost wydzielania insuliny przez trzustkę, co powoduje, że przez pewien czas występuje prawidłowa glikemia, ale w miarę upływu czasu funkcja komórek beta trzustki ulega stopniowemu pogorszeniu, poziom insuliny spada i pojawia się jawna cukrzyca.

Kliniczne następstwa insulinooporności:

1. zespół metaboliczny
2. cukrzyca typu 2
3. choroby układu sercowo-naczyniowego
4. niealkoholowe stłuszczenie wątroby
5. obturacyjny bezdech senny
6. zespół policystycznych jajników

Insulina posiada receptor o podobnej budowie, jak insulinopodobny czynnik wzrostowy-I (IGF-I), którego receptory wykryto w jajnikach. Jest on jednym z czynników stymulujących syntezę androgenów w komórkach tekalnych jajnika. Nadmiar insuliny w dużych stężeniach może poprzez te receptory naśladować działanie IGF-1 i wpływać na produkcję androgenów przez jajniki, co m.in wywołuje objawy zespołu policystycznych jajników. Podstawowym leczeniem insulinooporności są prozdrowotne zmiany stylu życia: przede wszystkim redukcja masy ciała, zaprzestanie palenia tytoniu i spożywania alkoholu, zwiększenie aktywności fizycznej (zaleca się ćwiczenia aerobowe). W terapii farmakologicznej stosuje się przede wszystkim metforminę. Równocześnie konieczne jest leczenie farmakologiczne zaburzeń lipidowych i nadciśnienia tętniczego.