Zespół jedzenia nocnego. Czy wieczorem dopada cię niepohamowany głód?

 

Zespół jedzenia nocnego – Night Eating Syndrom (NES), opisywany jest jako forma niespecyficznych zaburzeń odżywiania. Szacuje się, że zaburzenia tego typu występuje u 1-2% populacji ogólnej i u 8-15% osób otyłych. Oficjalnie, NES nie został jeszcze włączony do klasyfikacji zaburzeń odżywiania, ale wyróżniająca ten syndrom utrata kontroli nad jedzeniem, powoduje, że jest to poważny problemem dla wielu osób, które przeżywają długotrwały stres psychofizyczny, gdy nie panują nad czynnością jedzenia.

W przypadku NES czynność jedzenia następuje w stanie pełnego przebudzenia się a więc i świadomości swojego niepożądanego, kompulsywnego zachowania. Rano pacjent pamięta, co wydarzyło się w nocy i często towarzyszy mu poczucie wstydu i winy.

Charakterystyczne cechy NES – zespołu jedzenia nocnego:

  • nadmierny apetyt w godzinach późnowieczornych i budzenie się w nocy aby jeść (25 % i więcej dziennego spożycia pokarmu ma miejsce w tym czasie)
  • brak łaknienia w godzinach rannych (najczęściej pomijanie pierwszego posiłku)
  • niespokojny, przerywany sen, wybudzanie się w nocy (nawet kilkakrotne), aby zjeść posiłek -najczęściej małe porcje pokarmów białkowo-tłuszczowych
  • obserwowany w ciągu dnia spadek nastroju i wzrost napięcia, niepokoju
  • występowanie w/w objawów co najmniej dwa razy na tydzień przez okres dwóch miesięcy

Istotnym wyznacznikiem przy rozpoznawaniu NES jest stwierdzenie, że nie wynika on z innych zaburzeń psychicznych, schorzeń ogólnomedycznych, używania substancji psychoaktywnych czy leków.

Sprawdź również:

Porady żywieniowe Kraków ul. Szafrana 5D/25 Medform

Wśród psychologicznych problemów związanych z NES, znajduje się doświadczenie dużego dyskomfortu psychicznego w codziennym funkcjonowaniu. Pacjent wykazuje tendencje do depresyjnego nastroju i towarzyszących mu zaburzeń rytmu snu (sen staje się nieefektywny z powodu wielokrotnych przerw na jedzenie w ciągu nocy). Osobom z NES często w głowie kołacze się natrętna myśl:” Jak nie zjem, to nie będę mógł zasnąć”. Bagatelizowanie objawów NES może przyczynić się do rozwoju nadwagi, otyłości, niweczyć wysiłki w odchudzaniu oraz pogarszać wyniki leczenia cukrzycy.

W etiologii zaburzenia podkreśla się udział czynników: genetycznych (dziedziczenie), emocjonalnych (np. jako odpowiedź na traumatyczne wydarzenia życiowe) i stresu psychofizycznego.

Leczenie NES wymaga współpracy zespołu: psychiatra-psycholog-dietetyk, gdyż należy uwzględnić farmakoterapię (udowodniono skuteczność leczenia przeciwdepresyjnego przy zastosowaniu sertaliny oraz leków przeciwpadaczkowych), psychoterapię poznawczo-behawioralną lub innego rodzaju pomoc psychologiczną (np. nauka technik relaksacyjnych) i edukację żywieniową. Schemat psychoterapii powinien zawierać kombinację oddziaływań behawioralnych (monitoring spożywanych posiłków z dbałością o ich regularność i trzymanie się założonej dziennej  kaloryczności) oraz pracę poznawczą nad problemem czyli identyfikację, ocenę i rekonstrukcję dysfunkcjonalnych myśli automatycznych.
 
Piśmiennictwo:

  1. Bąk-Sosnowska M., Zaburzenia Odżywiania Towarzyszące Otyłości, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2010, tom 1, nr.2, 92-99
  2. Michalska A., Szejko N., Jakubczyk A., Wojnar M., Niespecyficzne zaburzenia odżywiania się – subiektywny przegląd, Psychiatria Pol.2016, 50(3):497-507
  3. Kelly A. C., Tarves E. Treatment of Night Syndroma, Psychiatr Clin North Am., 2011 December; 34 (4); 785-796, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3222864/